Ülkemizde üniversiteler ve öğrenci sayısı her gen gün plansız şekilde artıyor artmasına ama öğrencilerin barınabileceği uygun fiyatlı yurt ve apartların sayısında bir değişiklik yok. Devlet yurduna yerleşemeyen öğrenciler apartlara ve evlere yöneliyor fakat konut fiyatları öğrenim kredisi/bursu ile karşılanamayacak kadar yüksek. Ne ev, ne yurt ne de apart bulabilen öğrenciler en temel haklardan olan barınma hakkına ulaşamıyor.
Devlet yurtlarının kapasitesinin yetersiz olması, özel yurtların, apartların ve ev fiyatlarının ateş pahası olması öğrencileri ve velileri kara kara düşündürüyor. 2019-2020 eğitim ve öğretim döneminde Kredi Yurtlar Genel Müdürlüğü’ne bağlı 793 yurt bulunuyordu. 2020-2021 döneminde gelindiğinde ise yurt sayıları 773’e geriledi. MEB verilerine göre 2016’dan bu yana yurt sayısında kayda değer bir artış yok. MEB Örgün Eğitim İstatistikleri raporlarına göre Türkiye’de vakıf, dernek, şahıs, ticari, kamu üniversitesi yurtları ve özel işletmelere ait olduğu belirtilen yurtların sayısı 4 bin 406. Türkiye’de devlet yurdu sayısı ise 2020/21 yılı itibarıyla 773. Devlet yurtlarının sayısı özel yurtlara göre yıllar içinde daha düşük oranda artmış durumda.
Duruma tepki göstererek sosyal medyadan #barınamıyoruz etiketi ile seslerini duyurmaya çalışan öğrenciler büyük şehirlerde bir araya gelerek eylemlere başladı.
Dışarıda sabahlayarak eylemlerini sürdüren öğrencilere hükümetten tepki gecikmedi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Türkiye dünyanın en fazla sayıda kamu yükseköğrenim öğrenci yurduna ve yatağına sahip ülkesidir. Sevgili milletim, bunu altını çizerek özellikle vurgulamak istiyorum. Son zamanlarda bazı park, bahçe buralardaki bankların üzerinde yatanlar, şunu açık ve net söylüyorum, bunların bir kısmının öğrencilikle alakası yok. Bunlar, kendilerine göre güya sözde öğrenci. Bunlar aynen Gezi Parkı olayı neyse bunun bir başka versiyonudur. Hükümete geldiğimizde aziz milletim, ülkemizde 190 olan yurt sayısını 774’e, 182 bin olan yatak kapasitesini 719 bine biz çıkardık.” diyerek eylemlerin gerçeği yansıtmadığını söylerken Gençlik ve Spor Bakanı Kasapoğlu, “Öğrenci olmayıp İstanbul’da evi olup diğer şehirlerde gösteri yapanlar var” dedi.
İzmir ve İstanbul’da “Barınamıyoruz” eylemi yapan 61 üniversite öğrencisi gözaltına alındı. Öğrencilerin çoğu yapılan işlemlerin ardından serbest bırakıldı. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, yine çok aşina olduğumuz bir açıklamaya imza atarak, “Yurt bulamayan öğrenciler’ bahanesiyle bir dizi eylem yapıldı. Ülke genelinde 24 ilde toplam 114 eylem ve etkinlik gerçekleştirildi. 24 ildeki eylemlere 2 bin 243 kişi katıldı, mükerrerleri düşersek eylemlere 2 bin 57 kişi katıldı. Bunlardan 310’u öğrenci. Bunların da tamamına yakınının yurt başvurusu bulunmuyor. Bunların daha ziyade sol marjinal gruplara müzahir olduğu belirlendi. Bunların da 6’sının PKK/KCK, 6’sının MLKP, 5’inin TKKKÖ, 2’sinin TKP Kıvılcım, 1’inin FETÖ/PDY, 1’inin TKİP, 1’inin DKP, 4’ünün de ‘beni çok seven’ LGBTİ üyesi olduğu tespit edildi.” dedi.
Sosyal Demokrasi Vakfı Gençlik örgütlenmesi SODEV Genç’in paylaştığı verilere göre 2019-2020 öğretim yılında 3 milyon 740 bin 332 olan öğrenci sayısının 60 bin 962 yeni öğrenciyle yüzde 1,62 artarak 2020-2021 öğretim yılında 3 milyon 801 bin 294’e yükseldi. 703 bin 175 yurt kapasitesinin ise 17 bin 341 ile yüzde 2,47 azalarak 685 bin 834’e düştü.
2020-2021 yılları arasında 20 Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü (KYK) öğrenci yurdu kapatıldı. İller bazında bakıldığında ise son bir yılda İstanbul’da 426, Ankara’da 196 ve İzmir’de bin 156 yatak eksildi.
10 büyükşehirde yer alan, öğrenci yurt kapasitelerini araştıran SODEV Genç, İstanbul’da yatak başına 32, Ankara ve İzmir’de 11, Bursa’da 10, Mersin’de 7, Antalya’da 6, Diyarbakır’da 5, Adana’da ve Konya’da 4, Erzurum’da ise 3 öğrenci düştüğünü aktardı.
- 802 bin 131 üniversite öğrencisinin olduğu İstanbul’da 12 bin 488’i kadın ve 12 bin 163’ü erkek öğrenci için olmak üzere toplam yurt kapasitesi 24.651.
- 311 bin 562 üniversite öğrencisinin olduğu Ankara’da 18.684’ü kadın ve 9.009’u erkek öğrenci için olmak üzere toplam yurt kapasitesi 27.693.
- 173 bin 611 üniversite öğrencisinin olduğu İzmir’de 9.373’ü kadın ve 6.344’ü erkek öğrenci için olmak üzere toplam yurt kapasitesi 15.717.
2020 yılı Temmuz ayı itibari ile Türkiye’de yer alan 2 bin 311 yükseköğrenim yurdunun yüzde 66’sı vakıf, dernek ve özel işletmelere ait olduğu ifade eden SODEV Genç, yüzde 34’ünü oluşturan 793 KYK öğrenci yurdunun, ihtiyacın çok atında kaldığı belirtti.
Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu ise 22 Eylül’de yaptığı açıklamada, Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü (KYK) bünyesindeki yurt ve yatak kapasitesinin son 19 yılda yaklaşık 4 kat arttığını, yurt sayısının 190’dan 768’e ve kapasitenin 182 binden 720 bine yükseldiğini ifade etti.